این روزها تولید فولاد کشور هر سال با حجم بیشتری نسبت به سال گذشته پیش می‌رود، با این حال این صنعت اشتغالزا و ارزآور در مسیر افزایش تولید با چالش‌هایی نیز رو‌به‌رو است که یکی از اصلی‌ترین آنها تامین انرژی در فصول اوج مصرف است. فولادسازان در زمستان با قطعی گاز و در تابستان با قطعی برق در کشمکش هستند.
در این بین شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات در جایگاه هلدینگی که قریب به سه دهه است که در عرصه معدنکاری کشور فعالیت دارد، در اقدامی نوآورانه این مشکل را نه تنها برای خود که برای شماری دیگر از واحدهای صنعتی کشور برطرف کرده است.
این شرکت موفق شده در قالب تفاهم‌نامه‌ای که میان وزارتخانه‌های صمت و نیرو شکل گرفته نخستین واحدهای نیروگاهی خودتامین کشور را احداث کند. بنابراین با احداث واحدهای ۳ و ۴ نیروگاه قدس سمنان تعداد هشت مشترک صنعتی کشور مشتمل بر شرکت‌های فولاد قائنات، ذوب آهن غرب کشور، فولاد آذربایجان، معدنی و صنعتی گل‌گهر، توسعه معدنی و صنعتی صبانور، فولاد میانه، فولاد مبارکه و فولاد سنگان بخشی از برق مورد نیاز خود را از طریق این نیروگاه تامین می‌کنند.
شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات این پروژه را در کنار سایر برنامه‌های توسعه‌ای خود در حوزه‌های اکتشافات، مس، زغال‌سنگ و عناصر نادر خاکی که همگام با توسعه زنجیره ارزش فولاد صورت می‌گیرد، پیش برده و با ایجاد شرکت پویاانرژی رسماً به جمع تولیدکنندگان برق کشور پیوسته است.
اردشیر سعدمحمدی، مدیرعامل شرکت نیز چندی پیش در اظهارنظری در این باره گفته بود که سیاست اصلی هلدینگ سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات، تکمیل زنجیره ارزش و برقراری توازن در زنجیره ارزش است، به عنوان مثال هر چند که تأمین برق مورد نیاز صنایع یک وظیفه حاکمیتی است اما کمبود برق و قطعی مکرر برق موجب عدم‌النفع زیادی برای شرکت‌های گروه می‌شود. از این رو، هلدینگ سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات خود را ملزم می‌داند با تأسیس نیروگاه برق در حد توان این مشکل را تقلیل دهد؛ کمااینکه یک هلدینگ تخصصی در حوزه برق تحت عنوان شرکت «پویا انرژی» ذیل هلدینگ سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات ایجاد شده است.
نگاهی به عمکلرد شرکت پویاانرژی
شرکت پویاانرژی در سال ۱۳۹۶ کار خود را آغاز کرد؛ البته پیش‌تر شرکتی بود که در زمینه معادن فعالیت می‌کرد اما با تغییر اسم و اساسنامه، شرکت تولید و توسعه پویاانرژی شکل گرفت. این مجموعه از زمان یادشده با نیروگاه سمنان و ۲۴.۵ درصد سهام شرکت گهرانرژی سیرجان کار خود را در زمینه تولید برق آغاز کرد؛ پروژه توسعه نیروگاه گازی شهید باکری سمنان یکی از مهم‌ترین پروژه‌هایی است که در دستور کار این شرکت قرارگرفته و در فهرست ۴۸ پروژه پیشران اقتصادی نیز قرار دارد.
این پروژه شامل دو توربین گازی با ظرفیت تولید در مجموع ۳۶۶ مگاوات برق است که به ظرفیت قبلی نیروگاه افزوده می‌شود؛ برای اجرای آن حدود ۸۰ میلیون یورو سرمایه‌گذاری شده و متخصصان توانمند داخلی، طراحی و اجرای آن را بر عهده دارند.
گفتنی است طرح نیروگاه سمنان به‌واسطه تحویل ۱۸۰ روز زودتر از موعد فاز نخست آن به‌نوعی رکوردشکنی در اجرای این دست پروژه‌ها به شمار می‌رود. تولید فعلی انرژی برق در کشور حدود ۱۲ هزار مگاوات کمتر از میزان موردنیاز مصرف آن است و توسعه و ارتقای بهره‌وری نیروگاه‌ها در حال حاضر از نیازهای اصلی کشور به‌ویژه در بخش صنعت به شمار می‌آید.
توسعه معادن و فلزات عدم قطعی برق را تضمین می‌کند
همچنین به گفته سیدمحمدزمان جلویان، مدیرعامل شرکت تولید و توسعه پویا انرژی، خریداران برق از نیروگاه شهید باکری سمنان از تضمین عدم قطع برق صنایع در تابستان برخوردار هستند و مشمول خاموشی تابستانی نمی‌شوند. او همچنین به این موضوع اشاره کرده است که تضمین عدم قطع در هیچ یک از نیروگاه‌های کشور وجود ندارد؛ چراکه این اولین نیروگاه از طرح ۱۰ هزار مگاوات تفاهم‌نامه بین وزارتخانه‌های صمت و نیرو است و نیروگاه‌های ذیل این تفاهم‌نامه، دارای تضمین عدم قطع و معافیت از پرداخت حق ترانزیت برق هستند.
امروز تست‌های پایداری لازم در نیروگاه انجام شده است و با چندین واحد فولادسازی، قرارداد دوجانبه فروش برق در تبادل و نهایی‌سازی شده است.
بخش بخار نیروگاه با سرمایه‌گذاری شرکت توسعه معادن و فلزات و فاینانس در حال برنامه‌ریزی و مطالعات اولیه است. راندمان اسمی نیروگاه‌های گازی تا ۳۶ درصد برآورد می‌شود اما راندمان عملی این واحدها حداکثر به ۳۳ تا ۳۴ درصد می‌رسد که با اجرای بخش بخار و تکمیل سیکل ترکیبی، بازدهی اسمی نیروگاه از ۳۶ به ۵۴ درصد افزایش پیدا می‌کند و این مهم (تولید بخش بخار) بدون مصرف سوخت و از محل حرارت خروجی اگزوز توربین گازی تامین می‌شود.
واحدهای گازی با تبدیل شدن به سیکل ترکیبی بازدهی خود را افزایش می‌دهند و این امر با توجه به نیاز کشور به انرژی در صنایع و موضوع محدودیت تامین سوخت گاز، نقش کلیدی دارد.
