مجید عشقی در گفت و گو با خبرنگار پایگاه خبری بازار سرمایه ایران(سنا)، به اقدامات انجام شده از سال ۱۴۰۰ تاکنون اشاره کرد و گفت: در این زمینه تلاش شد تا طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده به حوزه‌ها ورود و زمینه رفع مسایلی که از چند سال گذشته باعث ایجاد چالش در بازار شده بود را برطرف کنیم.
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با تاکید بر اینکه فضای کلی بازار سرمایه پس از سال ۹۹ تحت تاثیر رکود، مضیقه‌های مالی دولت، سیاست‌های انقباضی در شرایطی سخت قرار گرفت، افزود: در ابتدای فعالیت خود در سازمان بورس تلاش کردیم تا برخی از بحث‌های داخلی را در جنبه‌های نظارتی و ارتقای نظارتی هوشمند مورد بررسی قرار دهیم که در نهایت موفق شدیم تا این مسایل را در چند ماه نخست فعالیت در سازمان بورس به مرحله اجرا رساندیم.
صف‌های طولانی برای دریافت مجوزها
وی به وجود صف‌های طولانی برای دریافت مجوزها در چند سال گذشته اشاره کرد و گفت: در برخی از نهادهای مالی شاهد حضور ۲۰۰ مجموعه برای دریافت مجوز سبدگردانی بودیم که در این زمینه تلاش شد تا ضمن بررسی درخواست متقاضیان به مسایل مربوطه پاسخ داده شود.
عشقی افزود: اقدامات موردنظر در این خصوص را با یک سرعت به نسبت معقولی پیش بردیم، به گونه‌ای که اکنون دیگر شاهد وجود هیچ صفی برای نهادهای مالی نیستیم.
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار به شکسته شدن انحصار صدور مجوز نهادهای مالی اشاره کرد و اظهار داشت: افرادی که در بازار سرمایه قادر به راه‌اندازی و مدیریت نهادهای مالی بودند مجوز مدنظر را از سازمان بورس دریافت کردند و اکنون دیگر با مشکل چندانی در حوزه ارایه خدمات به سهامداران مواجه نیستیم.
جذب منابع چشمگیر در بازار سرمایه با کمک صندوق‌های سرمایه‌گذاری
عشقی با اعلام اینکه از سال ۱۴۰۱ پیگیر افزایش میزان سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار سرمایه بودیم، اعلام کرد: در این زمینه توسعه صندوق‌های سرمایه‌گذاری را در دستور کار قرار دادیم که در این راستا مجوزهای جدیدی را برای صندوق‌هایی که از گذشته در بازار وجود داشتند و صندوق‌های جدیدی که بازار به آنها نیاز داشت را صادر کردیم.
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار به نوآوری‌های پیشنهاد شده از سوی نهادهای مالی اشاره کرد و گفت: صندوق‌هایی مانند صندوق‌های اهرمی، صندوق مختص اوراق دولتی، صندوق اصل تضمین سرمایه و صندوق بازنشستگی تکمیلی از جمله صندوق جدیدی هستند که در بلندمدت قادر به جذب منابع قابل توجه برای بازار سرمایه خواهند بود.
تشکیل سرمایه، برنامه مهم سازمان بورس در سال ۱۴۰۲
وی به اقدام مهم سازمان بورس در حوزه تامین مالی و تشکیل سرمایه در سال ۱۴۰۲ تاکید کرد و افزود: در ابتدا تلاش شد تا ارتباط نزدیک‌تری را با بنگاه‌های اقتصادی برقرار کنیم، برقراری ارتباط مستقیم با فعالان اقتصادی بنگاه‌ها از طریق سفرهای استانی از جمله اقداماتی بود که در سال ۱۴۰۱ در دستور کار قرار گرفت و در سال ۱۴۰۲ ادامه پیدا کرد.
عشقی اظهار داشت: سفرهای استانی این امکان را برای استان‌ها فراهم کرد تا ضمن شناخت اولیه با بازار سرمایه ارتباط مستقیمی را با ارکان بازار سرمایه داشته باشند که ثمرات این اقدامات به مرور در بازار نمایان خواهد شد.
راه‌اندازی نخستین شرکت سهامی عام پروژه
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار به امکان استفاده شرکت‌های بزرگ از ابزارهای سرمایه گذاری اشاره کرد و به سنا، گفت: شرکت‌های کوچک و متوسط که در استان‌ها حضور دارند از شناخت چندانی با این ابزارها برخوردار نیستند، این در حالیست که بررسی‌های انجام شده نشان دهنده جذابیت ابزارهای سرمایه‌گذاری برای بنگاه‌های اقتصادی و شرکت‌های کوچک و متوسط است.
وی با اعلام اینکه تاکنون به استان‌های صنعتی کشور مانند کرمان، یزد، مازندران، خراسان رضوی، کرمانشاه، سمنان و بندرعباس سفر کرده‌ایم، اظهار داشت: در سفرهای استانی ضمن ایجاد ارتباط بین نهادهای مالی و بنگاه‌های اقتصادی کوچک و متوسط حدود ۲۰ درخواست برای پذیرش در بورس و فرابورس ارایه شد.
عشقی گفت: راه‌اندازی نخستین شرکت سهامی عام پروژه از جمله نتایج این سفرهای استانی بود و این پروژه در یک یا ۲ ماه آینده به بهره‌برداری خواهد رسید.
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار ادامه داد: حضور ارکان بازار سرمایه باعث ایجاد تسهیل در ارتباطات و هموارتر شدن مسیر تامین مالی و حضور در بازار سرمایه خواهد شد.
دفاع از حقوق سهامداران با دید بلندمدت
وی دفاع از حقوق سهامداران با دید بلندمدت را به عنوان یکی از فعالیت‌های مهم انجام شده در سازمان بورس و اوراق بهادار دانست و اظهار داشت: در این زمینه مسایل مختلفی را پیگیری کردیم اما دسترسی به اطلاعات بازار توسط معامله‌گران از جمله مباحثی بود که از سال‌های گذشته مورد بحث قرار گرفت.
عشقی با بیان اینکه تاکنون در هیچ یک از بورس‌ها سابقه نداشته که اطلاعات بازار در اختیار همه معامله گران قرار بگیرد، گفت: به طور معمول این اطلاعات به صورت فروش اشتراک در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد.
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با اعلام اینکه در این زمینه زیرساخت‌ها فراهم شد تا اطلاعات سفارش همه مشتریان در سامانه‌های معاملات برخطر نمایش داه شود، افزود: در گذشته این اطلاعات فقط در اختیار معامله‌گران کارگزاری‌ها بود اما نمایش عمق مظنه دسترسی متقارنی را در زمینه اطلاعات مهم برای فعالان بازار ایجاد کرد.
افزایش ۲ مرحله ای دامنه نوسان در بازار
وی با اشاره به تصمیمات اتخاذ شده در حوزه دامنه نوسان به سنا، اعلام کرد: این اقدام در راستای روان‌تر شدن معاملات بازار در دستور کار قرار گرفت، دامنه نوسان در ۲ مرحله و با پیشنهاد بورس تهران و فرابورس افزایش یافت و باعث شد تا دیگر شاهد صف‌های طولانی و چند روزه در برخی از سهام شرکت‌ها نباشیم.
عشقی اظهار داشت: این اقدام با درخواست بورس و فرابوس می‌تواند تداوم پیدا کند اما اجرای آن با در نظر گرفتن شرایط بازار و نظر کارشناسی ادامه‌دار خواهد بود.
توزیع سود به صورت متمرکز از طریق سامانه سجام
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار توزیع سود به صورت متمرکز را به عنوان دیگر اقدام سازمان بورس معرفی کرد و گفت: فعالان بازار همیشه گلایه‌مند این موضوع بودند که برای دریافت سود به دنبال شرکت‌ها نباشند. لذا از ابتدای حضور در سازمان بورس ماموریت اجرای این پروژه را به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی واگذار کردیم.
وی اظهار داشت: اکنون با توجه به الزامات موجود در مقررات، سود اکثریت ناشران در موعد مقرر و از طریق سامانه سجام به حساب سهامداران واریز می‌شود که این اقدام مانع از رسوب سودها در حساب شرکت‌ها خواهد شد.
عشقی اعلام کرد که در ارایه مجوزهای مختلف چنین مساله‌ای را به عنوان شرط قرار دادیم که نباید به هیچ عنوان سود رسوبی در حساب شرکت باقی بماند و اگر شرکت‌ها به دنبال افزایش سرمایه هستند باید در ابتدا اقدام به تعیین تکلیف سودهای باقیمانده در حساب شرکت کنند.
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه باید سایر پرداختی شرکت‌ها مانند حق تقدم از طریق سجام پرداخت شود، گفت: این امر باعث شده تا سهامداران خرد که از دانش کمتری نسبت به دیگر سرمایه‌گذاران برخوردارند دسترسی بهتری را به سودهای نقدی خود داشته باشند.
برنامه‌های سازمان بورس در سال ۱۴۰۳
وی به برنامه‌های پیش رو در سازمان بورس برای سال ۱۴۰۳ اشاره کرد و به سنا گفت: در ادامه فعالیت های خود، برنامه‌هایی مانند ارتقای نظارت هوشمند، تامین مالی و تشکیل سرمایه در بازار سرمایه، مجوز نهادهای مالی، ارتقای سهم سرمایه گذاری غیرمستقیم در بازار سرمایه که از مدت‌ها قبل در دستور کار سازمان بورس قرار گرفته بود را به صورت جد در سال جدید پیگیری خواهیم بود.
تمرکز سازمان بورس بر اجرای درست حاکمیت شرکتی
عشقی خاطرنشان کرد: در سال‌های گذشته با موضوعات پیچیده‌ای درخصوص ناشران، نحوه اداره و راهبری شرکت های بورسی مواجه بویم که باعث تعرض منافع ذینفعان در بسیاری از شرکت‌ها می شد اما در ادبیات جدید حاکمیت شرکتی، ملزم به رعایت منافع همه ذینفعان هستیم.
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با تاکید بر اینکه در سال ۱۴۰۳ متمرکز بر اجرای درست حاکمیت شرکتی هستیم، اظهار داشت: در این زمینه منافع همه ذینفعان باید رعایت شود، برای تحقق این امر بحث رتبه بندی ناشران از منظر اجرای دستورالعمل حاکمیت شرکتی را مدنظر قرار خواهیم داد که دراین زمینه باید به همه ناشران در راستای رعایت میزان دستورالعمل حاکمیت شرکتی امتیاز داده شود.
برخورد جدی سازمان بورس با پرونده های تخلفاتی
وی به برخورد جدی سازمان بورس با پرونده‌های تخلفاتی تاکید کرد و گفت: یکی از موضوعات مهم در مساله حاکمیت شرکتی، اداره شرکت توسط سهام تودلی است، در این زمینه بخش عمده‌ای از سهام شرکت مادر به دلایل مختلف توسط شرکت‌های فرعی خریداری می‌شود و از این طریق اقدام به تعیین هیات مدیره برای شرکت مادر خواهند کرد.
عشقی خاطرنشان کرد: در دستورالعمل حاکمیت شرکتی برای این اقدام یک موعدی را تعیین کردیم تا در موعد مقرر سهام از شرکت مادر خارج شود و یا اینکه در برنامه‌هایی مانند مجمع دیگر حق رای نداشته باشند.
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار اظهار به سنا، گفت: به طور حتم این موضوع را در سال ۱۴۰۳ مورد پیگیری قرار خواهیم داد تا زمینه اصلاح حاکمیت شرکتی از منظر دخالت شرکت های تابعه در شرکت مادر فراهم شود و از این طریق شاهد حاکمیت شرکتی درست در مجموعه مدیریت شرکت‌ها باشیم.
تایید صلاحیت اعضای هیات مدیره ناشران
وی تایید صلاحیت اعضای هیات مدیره ناشران را به عنوان دیگر برنامه سازمان بورس در سال ۱۴۰۳ معرفی کرد و گفت: در نهادهای مالی با تایید صلاحیت علمی روبرو هستیم، با توجه به حساسیت موجود در این نهادها تایید صلاحیت به شکل تخصصی‌تر انجام می‌شود اما برخوردها در حوزه ناشران براساس مفاد قانونی و آیین نامه‌ای صورت می گیرد که در هیات دولت تصویب شده است.
عشقی اظهار داشت: سازمان بورس در سال ۱۴۰۳ اعضای هیات مدیره را از منظر تجربه مورد بررسی قرار می دهد و همه اعضای هیات مدیره ملزم هستند تا از ویژگی‌های تعیین شده توسط قانون برخوردار باشند.
تامین مالی شرکت‌های دانش بنیان
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار اظهار داشت: موضوعی که در سال‌های گذشته با آن برخورد کردیم مربوط به فرآیند تامین مالی شرکت های دانش بنیان با رقم‌های پایین بود، مسیری را که این شرکت‌ها باید طی کنند مساوی با فرآیندهایی است که باید شرکت‌های بزرگ برای تامین مالی چند هزار میلیارد تومانی در دستور کار قرار دهند.
عشقی ادامه داد: فعالیت شرکت‌های دانش بنیان و شرکت‌های کوچک و متوسط از نظر ترکیب صورت‌های مالی متفاوت است و باید نوع برخورد با این شرکت‌ها متفاوت با دیگر شرکت‌ها باشد.
وی گفت: در تلاش هستیم تا در سال ۱۴۰۳ مسیر کوتاه و روان‌تری را برای تامین مالی شرکت های دانش بنیان و شرکت‌های کوچک و متوسط در نظر بگیریم.
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه بحث شناسایی دارایی‌های نامشهود شرکت‌های دانش‌بنیان در صورت‌های مالی به عنوان موضوع مهمی تلقی می‌شود که باید مورد توجه قرار بگیرد، افزود: دارایی اصلی شرکت‌های دانش بنیان مربوط به دانشی است که در این شرکت‌ها وجود دارد، در حالی که تاکنون از هیچ ارزشی برای دانش این شرکت‌ها در صورت‌های مالی برخوردار نبودیم.
تصویب دستورالعمل بازار نوآفرین
وی با اعلام اینکه تصویب دستورالعمل بازار نوآفرین برای شرکت‌های دانش بنیان در سال ۱۴۰۲ اشاره کرد و گفت: بازار نوآفرین در فرابورس راه اندازی شد که زمینه توسعه آن را در سال ۱۴۰۳ فراهم می کنیم و شاهد حضور شرکت‌های دانش بنیان، نوآور و خلاق بیشتری در این بازار خواهیم بود.
نقش بازار سرمایه در تامین مالی واحدهای تولیدی
عشقی به نقش بازار سرمایه در تامین مالی واحدهای تولیدی اشاره کرد و به سنا، گفت: بازار سرمایه از طریق تخصیص درست منابع و تشکیل سرمایه دارای نقش جدی از لحاظ افزایش تولید است و تاکنون بارها شاهد تاثیر این بازار بر صنایع مختلف بودیم.
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار به افزایش نقش بازار سرمایه در تامین مالی به دلیل وجود مضیقه مالی در سیستم مالی تاکید کرد و افزود: بازار سهام به طور حتم می‌تواند نقش ویژه‌ای را در تشکیل سرمایه و تامین مالی طرح‌ها و پروژه‌های نیمه تمام داشته باشد.
وی اظهار داشت: همچنین بازار سرمایه در جذب سرمایه‌های خرد تاثیرگذار است اما اجرای این اتفاقات مستلزم ایجاد اعتماد بین سهامداران خواهد بود.
بازگشت اعتماد بین سهامداران، چالش اصلی سازمان بورس در سال ۱۴۰۲
عشقی بازگشت اعتماد بین سهامداران را بعنوان چالش جدی سازمان بورس در سال ۱۴۰۲ معرفی کرد و گفت: در این زمینه تصمیمات متناقض اتخاذ شده در برخی دستگاه‌های دولتی با زمان بندی نامناسب اعلام می‌شد.
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با اعلام اینکه عطف به ماسبق شدن برخی تصمیمات ضربه سنگینی را به اعتماد سهامداران وارد کرد به سنا، گفت: این موضوع فقط مربوط به بازار سهام نیست، زمانی که سرمایه‌گذاران طبق تحلیل‌های انجام شده تصمیمی جدیدی را برای سرمایه‌گذاری اتخاذ می‌کنند اما در نهایت برخی از قوانین و یا بخشنامه ها به یکباره صادر و به پنج ماه گذشته عطف به ماسبق می‌شود شاهد ضرر و زیان و بی اعتمادی سرمایه گذاران خواهیم بود.
وی خاطرنشان کرد: در خصوص نرخ حامل های انرژی و عوارض صادراتی با این مساله مواجه بودیم که این چالش‌ها ضربه سنگینی را به اعتماد سهامداران وارد کرد.
عشقی اظهار داشت: امیدواریم این موضوع در سال ۱۴۰۳ از سوی سیاست گذاران و متولیان امر مانند سازمان برنامه و بودجه، بانک مرکزی، وزارت نفت و وزارت صمت و سایر وزارت خانه های دیگر به نحو درستی مورد مدیریت قرار بگیرد و و مطابق آنچه ریاست محترم جمهور و معاون اول محترم ایشان نیز بارها در جلسات هیات دولت تاکید کرده‌اند، زمان مناسبی برای اجرای تصمیمات اتخاذ شده در نظر گرفته شود.
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار خاطرنشان کرد: این اقدام باعث می شود تا سهامدارانی که در طول چند ماه گذشته و براساس اطلاعات آن زمان اقدام به خرید و فروش سهام کردند دیگر دچار بی اعتمادی نشوند و از طریق رفتار سیاست گذاران از امکان پیش‌بینی‌پذیری در این بازار برخوردار باشند.
برگزاری مجامع شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی در شورای عالی بورس
وی در ادامه به تصویب برگزاری مجامع شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی در شورای عالی بورس اشاره کرد و گفت:، مساله مربوط به برگزاری مجامع شرکت های سرمایه گذاری استانی از جمله مسایل مهمی بود که در سال ۱۴۰۲ در شورای عالی بورس مورد بررسی قرار گرفت.
عشقی در پایان اظهار داشت: حدود چهار سال بود که مجامع این شرکت‌ها برگزار نشده بود اما به واسطه ترکیب سهامداری خاص شرکت های سرمایه گذاری و نیز مصوبه شورای عالی بورس قرار بر این شد تا این مجامع به صورت آرمایشی در ۲ استان خراسان رضوی و زنجان برگزار شود که برگزاری این مجامع در سال گذشته با موفقیت انجام شد. پیش بینی می کنیم که مجامع سایر شرکت های سرمایه گذاری استانی نیز با سرعت برگزار گردد.
