افت‌های اخیر نرخ ارز قابل انتظار بود

محمدقلی یوسفی، کارشناس امور اقتصادی در گفت‌ و گو با خبرنگار ایبِنا درباره مهم ترین اقدامات بانک مرکزی برای ادامه روند رو به کاهش نرخ ارز، گفت: کار بانک مرکزی تعیین قیمت نیست و باید تصمیم‌گیری در این رابطه را برعهده بازار قرار داد. دلیل آن هم این است که بنا نیست نهادی به اسم بانک مرکزی یا دولت به جای خریدار و فروشنده تصمیم بگیرد. خریدار بر اساس نیاز اقدام به خرید می‌کند، چنانچه آن کالا از اهمیت بالایی برخوردار باشد، پول بیشتری هزینه می‌کند و برعکس. فروشنده هم به همین شکل پیش می‌رود، در این قسمت دولت یا بانک مرکزی حق دخالت ندارد.
وی در ادامه اضافه کرد: مسئله دیگر این است که خوب یا بد بودن قیمت‌ها هم به بانک مرکزی ارتباط ندارد، زیرا قضاوت ارزشی بر عهده مردم است، اما درباره اینکه بانک مرکزی چه سیاستی را دنبال کند تا تورم ایجاد نشود، پُراهمیت شمرده می‌شود زیرا صیانت از ارزش پول ملی را در اختیار دارد، ولی باید در نظر داشت که این نهاد هم عضوی از پیکر دولت است و جدا از این بدن به حساب نمی‌آید.
این کارشناس امور اقتصادی در این خصوص یادآور شد: زمانی که دولت را یک ارگانیزم در نظر بگیریم، دست‌ها، پاها، قلب با هم کار می‌کنند و این امکان وجود ندارد که دست و پا از بدنه جدا شود، بنابراین درست است که بانک مرکزی باید نقدینگی را به کنترل در آورد و اجازه ندهد پول بیشتری چاپ شود، ولی بانک عضوی از پیکره دولت به حساب می‌آید و این امکان وجود ندارد زمانی که کارمندان باید حقوق بگیرند، مطرح شود که باید از عرضه پول بکاهد. بنابراین مسئله اساسی به بزرگ بودن دولت برمی‌گردد.
یوسفی در ادامه تاکید کرد: دولت بزرگ مرتبا نیاز به هزینه کرد دارد، در حالی که درآمدش کافی نیست و با کسری بودجه مواجه است. در نتیجه مسئله اساسی به کوچک شدن دولت بر می‌گردد، به این معنا؛ سرمنشاء تمام مشکلاتی که درباره تورم و افزایش ارزش ارز خارجی مطرح می‌شود به او ربط دارد و در چنین وضعیتی شاهد یکسری نوسانات ادواری در ارز هستیم، ولی ماهیت و طبیعت اقتصاد ایران به گونه‌ای است که خواه ناخواه در چند ماه آینده نرخ آن به سمت سیر طبیعی خود حرکت خواهد کرد.
وی در این رابطه اظهار داشت: هرگاه عرضه پول زیاد شود و عرضه کالا به دلیل عدم تولید و سرمایه‌گذاری خارجی کاهش یابد، ارزش نرخ ارز با رشد روبرو می‌شود زیرا درآمد ارزی کم است، در عین حال، همچنان هم با مشکل FATF روبرو هستیم. البته اکنون قیمت ارز قدری پایین آمده که قابل انتظار نبود.
این کارشناس امور اقتصادی در خصوص تخلیه حباب نرخ ارز تصریح کرد: تنها جایی که حباب وجود ندارد، شرایط ارزی کشور است. حباب را در وضعیتی به کار می‌برند که همه چیز طبیعی پیش رود، عرضه ارز به حد کافی وجود داشته باشد و تقاضا هم زیاد نباشد، در چنین شرایطی تحت تاثیر یک اتفاق برای چند ساعت و حداکثر یک روز حباب ایجاد می‌شود. حباب دائمی نیست، به صورت گذرا و مقطعی پیش می‌آید و هرگز شش ماه دوام نمی‌آورد. بر همین اساس افزایش نرخ ارز در ایران سیر طبیعی خود را طی می‌کند و بخشی از ذات اصلی آن به حساب می‌آید.
یوسفی در ادامه افزود: طی سال‌های مختلف از اوایل انقلاب تاکنون نرخ ارز بدون توجه به اینکه چه کسی دولت را در اختیار دارد، مرتب افزایش داشته زیرا کاشته‌ای بابت کاهش آن در اختیار نداریم. اقتصاد باید بر مبنا تولید، صنعت و کشاورزی بچرخد، اما تنها امید این است که ارز به دست آوریم تا بتوانیم واردات را زیاد کنیم، این امر بسیار تاسف‌بار است. علاوه بر این، مسئله کاهش نرخ ارز  نیاز به یک تعامل سازنده دارد، در آینده با پیج و خم‌های سیاسی و اجتماعی هم روبرو خواهیم بود زیرا گرچه این احتمال وجود دارد که مقداری دولت جدید آمریکا درصدد تعامل با ایران برآید، ولی زمان‌بر است، بنابراین نباید انتظار کاهش داشته باشیم.
وی در اینباره بیان کرد: علاوه بر مسائل طرح شده باید این نکته را هم مورد توجه قرار داد که کاهش نرخ ارز بدون افت قیمت کالاها به تنهایی برای حل مشکلات کفایت نخواهد کرد زیرا زمانی قیمت کالاها با کاهش روبرو می‌شود که علاوه بر دریافت ارز، وارادات هم آزاد باشد، ولی این هم مصرف‌گرایی و ضربه تولید داخلی را به همراه خواهد داشت، بنابراین تصور اینکه با کاهش نرخ ارز قیمت اتومیبل یا دیگر کالاها کاهش پیدا ‌کند، یک توهم است زیرا ارز خود معلول به حساب می‌آید و اصولا مشکلات تورمی در کشور تنها به این دلیل نیست و مسائل متعددی دست به دست هم دادند که مشکلات قیمتی امروز به وجود آمده است.