در تقویم رویدادهای گروه فولاد مبارکه از ۲۲ شهریور ۱۳۸۲ به‌عنوان «سالروز افتتاح خط ورق رنگی» فولاد مبارکه یاد شده است. به همین بهانه خبرنگار فولاد در گفت‌وگو با محسن زارع مدیر محصولات پوشش‌دار نورد سرد و یداله کوهی رئیس واحد ورق رنگی، دلایل و اهمیت احداث این خط و روند روبه‌رشد و اثربخشی آن را جویا شده است. ماحصل این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.
محسن زارع، مدیر محصولات پوشش‌دار نورد سرد
امروزه مصرف محصولات پوشش‌دار در صنعت افزایش یافته و یکی از دلایل مهم آن، ممانعت از تأثیر محیط و عدم تخریب و خوردگی فلز و درنتیجه افزایش عمر ورق و همچنین بهبود خواص زیبایی آن است. در همین راستا سه نوع از محصولات پوشش‌دار (ورق‌های قلع‌اندود، ورق‌های گالوانیزه و ورق‌های رنگی) در نورد سرد تولید شده و وارد بازار مصرف می‌گردد. ورق رنگی یکی از محصولات باارزش فولاد مبارکه است و استفاده از آن به دلایل فنی و اقتصادی مزایای زیادی دارد. از نظر کیفیت و دوام، چون فلز پایه ورق رنگی محصول گالوانیزه است، همچنین به‌دلیل آماده‌سازی‌های مناسبی که قبل از عملیات رنگ‌کاری روی سطح ورق انجام می‌گیرد، دوام و ماندگاری فلز پایه و پوشش، افزایش قابل‌ملاحظه‌ای می‌یابد.
در راستای توسعه خطوط پوشش‌دار، علاوه‌بر توسعه‌های مربوط به واحد ورق رنگی بر اساس نیاز کشور به محصولات ورق رنگی لوازم‌خانگی، از اوایل سال ۱۴۰۱ پروژه خط رنگی شماره ۲ نیز آغاز شده است.
از سال ۱۳۸۲ تاکنون بالغ‌بر یک‌میلیون و ۷۹۰ هزار تن ورق رنگی به بازار عرضه شده که از این میزان سهم ورق‌های رنگی با مصرف ساختمانی و صنعتی در حدود یک‌میلیون و ۷۷۰ هزار تن و سهم ورق‌های رنگی با مصرف لوازم‌خانگی در حدود ۱۷ هزار و ۲۵۰ تن است. بازار ورق‌های رنگی در صنعت ساختمانی حدود ۶۴ درصد، لوازم‌خانگی ۹ درصد، صنعت اتومبیل حدود ۶ درصد و ۲۱ درصد مربوط به سایر کاربردهاست.
یداله کوهی رئیس واحد ورق رنگی
محصولات پوشش‌دار فولاد مبارکه شامل ورق قلع‌اندود، ورق گالوانیزه و ورق رنگی است. خط تولید ورق رنگی با ظرفیت اسمی ۱۰۰ هزار تن در سال توسط شرکت C.M.I طراحی و نصب و با همکاری کارکنان مجتمع فولاد در ۲۲ شهریور سال ۱۳۸۲ افتتاح گردید. میزان تولید در اوایل راه‌اندازی خط، ۲ تا ۵ هزار تن در ماه بود. به‌منظور بهینه‌سازی فرایند تولید این خط، فعالیت‌های زیادی انجام شد که از آن جمله می‌توان به مهم‌ترین آن‌ها یعنی بومی‌سازی رنگ با شرکت‌های داخلی اشاره کرد. این اقدام باعث جلوگیری از خروج ارز از کشور گردید. هم‌اکنون تولید خط رنگی به حدود ۱۰ هزار تن در ماه رسیده است.
فولاد مبارکه بهره‌برداری خط گالوانیزه و رنگی را از زمان راه‌اندازی طی قراردادی به شرکت توکا فولاد واگذار کرد و تمامی کارکنان پس از اجرای مراحل استخدامی و آموزش‌های لازم مشغول به کار شدند.
در خصوص فرایند خط تولید ورق رنگی باید گفت رنگ‌کاری پیوسته کلاف یک تکنیک پیشرفته به روش مداوم است که در آن یک پوشش آلی (رنگ یا فیلم) بر روی ورق فلزی (فولاد گالوانیزه) اعمال می‌شود. این خط توانایی دارد ورقی را که به‌صورت کلاف و دارای مشخصات خاصی است با گذراندن از مراحل و قسمت‌های مختلف، ازجمله تمیزکاری با محلول بازی، کروماته کردن، اعمال رنگ، کوره مخصوص پخت بعد از اعمال رنگ، به روش Application roll به‌صورت ورق یک طرف رنگی یا دو طرف رنگی تولید و وارد بازار مصرف کند.
طبقه‌بندی و لایه‌های پوشش ورق رنگی در خط ورق رنگی فولاد مبارکه عبارت‌اند از: ورق گالوانیزه (غوطه‌وری داغ) رنگی که رایج‌ترین نوع ورق رنگی است؛ ورق سرد نورددیده رنگی که وقتی که خطر خوردگی قابل‌توجه نباشد استفاده می‌شود؛ورق گالوانیزه (الکترولیتی) رنگی که وقتی که ظاهر سطح موردنظر باشد استفاده می‌شود؛ورق گالفان رنگی که مقاومت به خوردگی آن بهتر از ورق گالوانیزه است؛ورق آلوزینک رنگی که مقاومت به خوردگی آن بسیار خوب است.
مطابق شکل زیر که سطح مقطع یک ورق رنگی است لایه‌های مختلف عبارت‌اند از: پوشش روی (ZINC)، پوشش کروم، لایه رنگ اولیه (پرایمر) به ضخامت ۴ تا ۵ میکرون، لایه رنگ رویه به ضخامت ۱۵ تا ۲۵ میکرون (به‌جز رنگ‌های PVC) در قسمت روی ورق؛پوشش روی (ZINC)، پوشش کروم، لایه رنگ پشت ورق به ضخامت ۵ تا ۱۲ میکرون در قسمت زیر ورق.
با توجه به توسعه‌های انجام‌شده و آتی در واحد ورق رنگی ازجمله بومی کردن فیلم محافظ واسلیو کاغذی داخل چشمی کلاف و رنگ مخصوص لوازم‌خانگی، طراحی، نصب و راه‌اندازی خط ریکویلینگ مخصوص ورق رنگی لوازم‌خانگی (خط برش شیت و خط اسلیتر) با توجه به توان داخلی، نصب و راه‌اندازی تنشن لولر جهت افزایش کیفیت سطحی ورق، انجام پروژه‌های مربوط به ماشین‌های اعمال رنگ و همچنین پروژه‌های مربوط به محفوظ کردن واحد ورق رنگی از ورود گردوغبار، با افزایش کمی و کیفی این محصول گام بزرگی در راستای افزایش رضایت مشتریان خواهیم برداشت.
در پایان شایسته است از حمایت‌های مدیریت‌های ناحیه نورد سرد و محصولات پوشش‌دار و همچنین از تلاش‌های شبانه‌روزی کلیه همکاران خصوصا کارکنان زحمتکش و اخلاق محور خط رنگی تشکر و قدردانی کنیم.
