یا مقلب القلوب و الابصار
یا مدبر اللیل و النهار
یا محول الحول و الاحوال
حول حالنا الی احسن الحال
آغاز سال ۱۴۰۰ با نام یگانه منجی عالم بشریت مزین شد و با جشن و سرور میلادش به پایان رسید؛ همان که ظهورش محول الاحوال و احسن الحال همه ما خواهد بود.
سال گذشته علی رغم تمام تنگناها و دشواری‌ها، سرآغاز نویدهای امید بخشی برای مردم عزیزمان بود. در سال پیش‌رو هم به مثابه همه روز و همه سال، به اجابت در درگاه جل‌جلاله نظر و امید داریم روشنی‌ها به رُخ آیند و ملت و دولت در کنار هم، حافظ ایران اسلامی عزیزمان باشند.
بازار سرمایه در سال ۱۴۰۰ به مانند گذشته، گام‌های روبه جلو را تقویت کرد. بورس کالای ایران در مقام رکن جدی بازار سرمایه به گواه آمارها و شاخص‌ها، سال درخشانی را از سر گذراند و رشد بی‌سابقه‌ای را تجربه کرد. عبور ارزش معاملات بورس کالا از ۶۵۰ هزار میلیارد تومان (همت) با حجم معاملات فیزیکی از ۷۵ میلیون تن کالا و محصول، عملکردی است که خوش‌بینانه‌ترین تحلیل ها نیز تحقق آن را پیش‌بینی نمی‌کردند.
اکنون با مرور رویدادهای مهم بورس کالای ایران در سال ۱۴۰۰ با چند نکته حایز اهمیت مواجه می‌شویم. خداحافظی صنعت سیمان با اعمال نظام قیمت‌گذاری دستوری با عرضه کامل آن به بورس کالا (از نهم خرداد سال ۱۴۰۰) که سال‌ها خواسته و دغدغه همه فعالان صنعت سیمان بود، از اتفاقات در خور و شایسته در این سال بود. همسو با عرضه‌های فیزیکی سیمان که بیش از ۳۴ میلیون تن بود، راه‌اندازی گواهی سپرده سیمان امکان معاملات خُرد را هم برای همگان فراهم نمود.
آغاز معاملات گواهی سپرده برنج، راه‌اندازی معاملات گواهی سپرده مس کاتد و میلگرد، راه‌اندازی عرضه انواع شیشه از طریق گواهی سپرده کالایی، آغاز به کار پنجمین صندوق سرمایه‌گذاری طلای بازار سرمایه، راه اندازی معاملات گواهی سپرده نخود، گشایش پنجمین خزانه بانکی در راستای معاملات گواهی سپرده سکه طلا، ادامه انتشار اوراق سلف موازی استاندارد و تامین مالی صنایع، تجلی همان رُخدادهای مهمی بودند که جایگاه بورس کالا را در میان ارکان بازار سرمایه برجسته و روشن نمود.
فاز نخست قرارداد بلندمدت فلزات (کشف پریمیوم) و آغاز طرح ویژه وزارت صمت برای مدیریت هوشمند بازار از ۲۶ آبان ۱۴۰۰، گام بلند بورس کالا در راستای ساماندهی تامین مواد اولیه صنایع پایین دست بود که امید است در سال پیش‌رو با رویکرد جدی‌تر تداوم یابد.
در کنار رُخدادهای معنادار در سال ۱۴۰۰ شاهد عرضه سنگ آهن، کنسانتره، گندله و آهن اسفنجی بنگاه‌های بزرگ معدنی در بورس کالا و تکمیل عرضه محصول‌های زنجیره ارزش بودیم.
موفقیت عرضه و فروش‌های صادراتی در اقلامی همچون آلومینیوم، میلگرد، مس و پی‌وی‌سی، تایر خودرو و تصویب فروش پسماند از سوی شورای رقابت در بستر بورس کالا در سالی که گذشت، نیز نشانگر اطمینان و اعتماد خیل عظیمی از فعالان تولیدی و صادراتی برای بهره‌گیری از سازوکار بورس کالا برای پیشبرد امور بُنگاهداری است.
رییس محترم جمهور، هیات وزیران و مدیران صنایع در بخش های مختلف در سالی که گذشت، بارها بر بهره‌گیری از ظرفیت بورس کالا در راستای بهبود تولید و تجارت ایران اسلامی عزیزمان تاکید کردند. تامین بخش عمده مصالح ساختمانی در طرح جهش تولید مسکن از مجرای بورس کالا از سوی رئیس محترم جمهور، ابلاغیه وزارت صمت مبنی بر عرضه همه کنسانتره و گندله آهن تولیدی کشور در بورس کالا، ابلاغیه وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی به شرکت‌های زیر مجموعه وزارتخانه برای عرضه محصول‌هایشان در بورس کالا، ابلاغیه بخشنامه اجرایی تامین منابع مالی دولت از طریق فروش اموال و املاک مازاد از سوی معاون اول محترم رییس جمهور و استفاده از ظرفیت بورس کالا برای فروش اموال مازاد، دَست‌چینِ حایز اهمیت‌ترین تاکیداتِ الزام‌آور سیاست‌گذاران در سال ۱۴۰۰ بود.
استفاده از ظرفیت بورس کالا در عرضه املاک و مستغلات نیز در سال گذشته مورد توجه ویژه مدیران دولت و بخش خصوصی قرار گرفت. در این راستا مذاکرات و تعاملات زیادی با نهادهای متقاضی عرضه املاک شکل گرفت که از جمله آن ها شهرداری تهران بود که برای تغییر شیوه واگذاری املاک خود تصمیم جدی داشته و در همین زمینه، تعداد زیادی از املاک مازاد دولت و املاک شهرداری در حال طی کردن مراحل پذیرش هستند که امیدواریم در سال جدید این عرضه ها عملیاتی شوند.
در حوزه خودرو نیز همچنان استفاده از ظرفیت بورس کالا برای کشف عادلانه قیمت مد نظر تصمیم سازان و تولیدکنندگان است و با مذاکراتی که صورت گرفته امیدواریم در ایام آتی این اقدام نیز عملی گردد.
اکنون که گام به قرن جدید می‌نهیم، درک و فهم جمعی همه تصمیم‌سازان، تصمیم‌گیرندگان و بازیگران اقتصاد ایران نسبت به ظرفیت بورس کالا، نویدبخش روزهای درخشان تولید و تجارت در سپهر اقتصاد ایران است.
ضروری است از همکاری و تعامل همه بخش‌ها و نهادهای مختلف بازار سرمایه و دولت محترم سیزدهم به خصوص وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) نیز به شایستگی قدردانی نمایم. امید است با ارتقای شناخت و درک سیاست‌گذاران نسبت به کارکرد نظام بازار که در بورس کالا متجلی می‌شود، شاهد حذف رانت‌ها و گسترده شدن دایره شفافیت‌ها باشیم.
در پایان، با تبریک عید نوروز و ایام فرخنده زادروز صاحب الزمان (عج) به محضر ملت شریف ایران اسلامی، دولتمردان، فعالان اقتصادی، اهالی بازار سرمایه و همکاران عزیزم در بورس کالای ایران، سعادت، سلامت و بهروزی را برای تک‌تک شما در سال جدید آرزومندم.
حامد سلطانی‌نژاد
مدیرعامل بورس کالای ایران
