به گزارش ایبِنا؛ یکی از مباحث کلیدی و تاثیرگذار اقتصادی در دولت آینده موضوع تعیین نرخ ارز و نحوه مدیریت بازار ارز است. اما در این میان، رسیدن به یک نرخ ارز واقعی و به بیان دیگر، نرخ ارز بهینه، نیازمند فراهم شدن بسترهای لازم و پیش نیازهایی است. استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان در این باره معتقد است متغیر ارز یک متغیر پیچیده ای است که حدود ۶۰ درصد ادبیات و مطالعات اقتصادی مقالات مربوط به نرخ ارز و مسائل مربوط به نرخ ارز است و توجه به آن در اقتصاد ضرورت دارد.
کمیل طیبی در ادامه به خبرنگار ایبِنا گفت: نرخ ارز بهینه یا همان نرخ ارز واقعی، یک متغیر درون زاست. از نظر اقتصادی یک بازار ارز وجود دارد، بنابراین اینکه بگوییم این نرخ به صورت دستوری تعیین شود یا به عنوان یک متغیر و شاخص برون زا آن را در نظر بگیریم که خارج از سیستم، توسط بانک مرکزی و دولت تعیین شود، اساسا روش اقتصادی نیست و هیچ وقت هم این نرخ ارز بهینه حاصل نمی شود.
بنابراین نرخ ارز واقعی که یک متغیر درون زاست باید بر اساس سازوکار و مکانیزم بازار ارز تعیین شود. زمانی مازاد تقاضا ایجاد می شود، قیمت هم بالا می رود و زمانی که مازاد عرضه داریم، نرخ نیز پایین می آید تا در نهایت به یک نرخ تعادلی برسیم.
استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان در پاسخ به این سوال که چه عواملی در تعیین این نرخ اثرگذار است؟ اظهار داشت: این عوامل هم شاخص های اقتصادی است و هم شاخص های غیراقتصادی؛ مثلا اینکه برجام احیا شود و تحریم ها برداشته شود، اینها بر نرخ متعادل ارزی تاثیرگذار است. مثلا فرض کنیم وقتی ما یک سیستم چند نرخی داریم، حالا اگر این سیستم چند نرخی به یک سیستم یک نرخی بشود، در جهت رسیدن به یک نرخ واقعی برای ارز، خیلی کمک می کند.
دیگر عامل، بهبود رابطه مبادله است که از طریق توسعه روابط تجاری ایجاد می شود و ما می دانیم که بالاخره امروزه بخش خارجی اقتصاد یعنی بخش صادرات و واردات خیلی کمک می کند به اینکه روزنه و مجرای عرضه ارز هم اتفاق بیفتد تا بتواند پاسخگوی همان تقاضای ارزی باشد. چرا که در شرایطی که تحریم ها برداشته شود و بخش خارجی بخواهد رونق پیدا بکند، اساسا تقاضای جدید به وجود می آید، که البته تقاضای واقعی است و جایگزین تقاضاهایی می شود که جنبه دلالی دارد و این خبر خوبی برای بازار ارز و اقتصاد کشور خواهد بود.
این کارشناس اقتصادی در ادامه افزود: کنترل تورم و هدف گذاری تورم نیز عامل مهم دیگری است که در مسیر رسیدن به نرخ بهینه ارز تاثیرگذار است و ما می دانیم که کنترل تورم چقدر در رشد اقتصادی و سرمایه گذاری تاثیرگذار است و می تواند به ثبات بازار ارز کمک کند.
همچنین دیگر عامل موثر و مهم در شکل گیری نرخ ارز بهینه و واقعی در اقتصاد، استقلال بانک مرکزی است؛ زیرا استقلال بانک مرکزی یعنی سیاست گذاری های درست اقتصادی که بر آن مبنا سیاست پولی و ارزی اتفاق می افتد، و هرچه این استقلال مدنظر قرار بگیرد، می تواند در مسیر دستیابی به نرخ واقعی ارز کمک کند.
طیبی خاطرنشان کرد: توسعه و فعال شدن بخش تجارت نقش مهمی در بهبود رابطه مبادله می شود. یعنی نرخ برابری که بین پول داخلی و پول خارجی هست، تقویت می شود و نابسامانی در آن کمتر هست.
وی همچنین تاکید کرد یک سری عوامل بلندمدت هم مثل سرمایه گذاری و رشد اقتصادی وجود دارد که باید سیاست گذار به آن ها توجه ویژه ای داشته باشد؛ هرچند در شرایط کنونی اقتصادی که الان قرار داریم و به صورت کاربردی قابل لمس هست، پیگیری مذاکرات و آزادشدن منابع مالی بلوکه شده و برداشته شدن تحریم ها، در سمت عرضه ارز در بازار کمک خواهد کرد و در جهت بهینه شدن نرخ ارز واقعی موثر خواهد بود.
