نرخ سود بین بانکی عامل ریزش شاخص بورس نیست

به گزارش ایبِنا، این روزها، شاخص بورس نوسانات متعددی را تجربه می‌کند. عوامل متعدد داخلی و بین‌المللی تاثیرات خود را بر داد و ستدهای بورس‌بازان می‌گذارد. در این بین، بازار شایعات و اخبار جعل نیز داغ است. عده‌ای از سوداگران که از جو روانی حاضر بر بازار بورس سود می‌برند، اخبار بانکی ضدونقیضی را برای تاثیر بر بازار منتشر می‌کنند. برای مثال، عده‌ای به دنبال القای این موضوع بودند که سود بازار بین‌بانکی بر شاخص بورس تاثیر می‌گذارد در حالی که همان روند افزایشی نرخ سود بازار بین بانکی در ماه‌های گذشته در مهرماه نیز استمرار داشته است؛ به‌ گونه‌ای که متوسط این نرخ در مهر سال ۱۳۹۹، رقمی معادل ۲۰ درصد را ثبت کرد؛ با این توضیح که در روزهای پایانی مهرماه، بازار بین بانکی شاهد فراتر رفتن نرخ سود از سقف کریدور بود.
افزایش نرخ سود بین‌بانکی هم که در این ماه‌ها اتفاق افتاده است، به دلیل فقدان اوراق بهادار دولتی در ترازنامه بانک‌ها و موسسات اعتباری دارای کمبود نقدینگی و به تبع آن، وجود محدودیت در استفاده از اعتبارگیری قاعده‌مند بانک‌ها از بانک مرکزی رخ داد. این در حالی بود که در این دوره نرخ تامین مالی بانک‌های دارای اوراق بدهی دولتی از کریدور نرخ سود خارج نشد. حتی کار به جایی رسید که بانک مرکزی به تمام بانک‌ها و موسسات اعتباری توصیه کند، بخشی از سبد دارایی خود را به اوراق بدهی دولتی اختصاص دهند تا در شرایط کمبود نقدینگی از آن‌ها به عنوان وثیقه دریافت اعتبار از بانک مرکزی استفاده کنند.
کارشناسان عوامل دیگری را در ریزش شاخص بورس موثر می‌دانند و نمی‌توان نرخ سود بین بانکی را عامل اصلی وضعیت اقتصادی موجود عنوان کرد. مهدی افضلیان، کارشناس اقتصادی در اینباره به ایبِنا گفت: نرخ سود بین بانکی چیزی است که بانک‌ها از قبل تعاملات پولی به همدیگر می‌دهند و بهره‌ای را از این محل از این طریق تامین می کنند. وقتی این نرخ سود بین بانکی افزایش پیدا کند، قاعدتاً بانک‌ها برای اینکه آن نقدینگی مورد نیاز را تامین کنند دست به افزایش نرخ سپرده‌ها می‌زنند که این جذب نقدینگی را از بازار خارج از سیستم بین بانکی تامین کنند تا خیلی درگیر نرخ‌های بین بانکی نشوند.
وی افزود: بنابراین تاثیری که برای افزایش نرخ بین بانکی داریم اثر خود را روی نرخ سپرده بانکی می‌گذارد و اینگونه نیست که نرخ بین بانکی افزایش پیدا کند و نرخ سپرده بانکی کاهش پیدا کند.
افضلیان ادامه داد: با این حال، نرخ سود سپرده‌ها هم اکنون تغییری نداشته و به قاعده نباید تاثیری روی شاخص نزولی بورس داشته باشد. البته اینها با هم تقدم و تاخر دارد یعنی نرخ بین بانکی افزایش پیدا کند نرخ سود بانکی را هم تغییر می‌دهد و این احتمالا در آینده افزایش پیدا خواهد کرد، اما تاثیر آن بر شرایط الان بورس معین نیست.
این تحلیل گر بازار بورس و سرمایه تصریح کرد: اینکه ما ریزشی در بازار سرمایه داشتیم خیلی ارتباط مستقیمی با افزایش نرخ سود بین بانکی ندارد. خبری هم که آمده مبنی بر تاثیرگذاری این عامل تا حدی شرایط را از چیزی که هست بدتر کرده، اما اینگونه نمی‌توان گفت که چون این نرخ متغیر بوده پس شاخص از دو میلیون و صد هزار واحد کاهش شدید داشته است.
افضلیان با اشاره به اینکه مدت‌ها است که بورس شرایط نامتعادلی را تجربه می‌کند، اظهار کرد: این چیزی بوده که از قدیم هم بوده و بنابراین در حال حاضر، این عامل سود بین بانکی تنها عامل اثرگذار نیست. بلکه یک سری عوامل دست به دست هم داده‌اند که باعث شده این کاهش در بازار بورس را شاهد باشیم.
وی اضافه کرد: مجموعه‌ای از متغیرها باعث ریزش بازار شده که می‌توان از آن جمله به این اشاره کرد که مثلا دعوت و تبلیغاتی که توسط مسئولان برای بورس شد، مردم را به سمت بازار سرمایه کشاند و یا گاهی اوقات شوآف‌هایی صورت گرفت که بازار سرمایه رشد بیش از اندازه‌ای داشته و مردم سرمایه خود را وارد آن کنند، اینها عواملی بوده که باعث نوسانات و ایجاد ریزش بازار در میان‌مدت شد.
این کارشناس اقتصادی یادآور شد: همچنین برخی قوانینی که ایجاد شد و سرکوب‌های قیمتی که توسط حقوقی‌های بازار صورت گرفته، مجموعه عوامل ریزش بازار بورس بوده است. وی در پایان با بیان اینکه وظیفه مسئولان به جای ایجاد جو روانی، بازگرداندن اعتماد به بازار بورس و سرمایه است، گفت: بعد از یک زمانی هم اگر اعتماد بازار از بین برود این اعتماد مجددا باز نمی‌گردد و سرمایه‌گذاران رفتارهای هیجانی بیشتری در آینده از خود نشان می دهند.