در پس این جملهی سادهی معنایی نهفته بود. پروژه صورتی نامی بود که مهندسان اپل و IBM به یک سیستمعامل جدید در دست توسعه داده بودند زیرا یادداشتهای مربوط به آن روی کارتهای صورتی نوشته شده بودند. پروژه بنفش هم به مدلهای اولیهی گجتهایی گفته میشد که در نهایت منجر به تولد آیفون شد. این پروژهها ایدههای جدیدی بودند که کاملا موفق ظاهر شدند و توسعهدهندگان اصلی فیوشا که جدیدترین سیستمعامل گوگل محسوب میشود، در این پروژهها مشارکت داشتند.
اما یک نام بازیگوشانه برای ایجاد یک سیستمعامل جدید کافی نیست و گوگل طی ۵ سال بعدی مشغول آمادهسازی فیوشا بوده است. طی چند سال گذشته اخبار پراکندهای در مورد این سیستمعامل منتشر شده و مثلا گاهی اوقات گفته میشود که گجتهایی مانند پیکسلبوک آن را اجرا خواهند کرد. در هر صورت گوگل قصد داشت در کنار توسعهی آن، توجه توسعهدهندگان را نسبت به این سیستمعامل تازهنفس جلب کند.
در نهایت مدتی قبل گوگل اعلام کرد که این سیستمعامل برای اولین نسل گجت نست هاب (که در ابتدا به عنوان گوگل هوم هاب فروخته شد) ارائه می شود. اگرچه کاربران زیادی انتظار داشتند این سیستمعامل برای نخستین بار راهی گجت جدیدی شود، اما گوگل تصمیم گرفت آن را برای محصولی عرضه کند که مدتها از عرضهی آن میگذرد.
اما فیوشا دقیقا چیست؟ میتوانیم به زبان بسیار ساده بگوییم که جدیدترین سیستمعامل گوگل است اما چنین توضیحی چشمانداز وسیعتر آن را از قلم میاندازد. بنابراین در ادامه به ماهیت و اهمیت سیستمعامل فیوشا میپردازیم.
هر سیستمعامل از آنچه کرنل (هسته) نامیده میشود برای نظارت و کنترل تمام سختافزارها و راههای ارتباط نرمافزار با این قطعات استفاده میکند. در اندروید، کرنل لینوکس مورد استفاده قرار میگیرد. اما در فیوشا یک کرنل جدید به نام Zircon انجام وظیفه میکند. Zircon مبتنی بر یک ریز هسته (Little Kernel) است که کدهای آن توسط Travis Geiselbrecht نوشته شده است. Zircon تقریبا یک میکرو کرنل محسوب میشود (مستندات موجود در این زمینه چندان روشن نیست) که هدف آن مصرف پایین منابع و مقیاسپذیری است. اگرچه کدهای آن توسط گوگل نوشته شده، اما همچنان متنباز است.
Zircon بیشتر با زبان C++ نوشته شده و بخشهایی از آن هم مبتنی بر زبان اسمبلی است. این هسته از مجموعهی کوچکی از سرویسها، درایورها و کتابخانهها تشکیل شده که همگی برای بوت شدن سیستم و برقراری ارتباط با سختافزار به منظور بارگذاری رابط کاربری مورد نیاز هستند. باید خاطرنشان کنیم برخلاف سیستمعاملهای اندروید و iOS، این هسته هیچ شباهتی به هستهی یونیکس ندارد.
نکتهی حائز اهمیت این است که گوگل این هسته را از صفر توسعه داده است. گوگل از تمام مشکلات اندروید که به نحوهی کار لینوکس ارتباط دارند، بهخوبی آگاه است. گوگل همچنین میداند که برای اجرای اپلیکیشنها و یک رابط کاربری عالی به چه چیزهایی نیاز دارد. اگرچه گوگل طی چند سال گذشته تغییرات زیادی در کدهای اصلی اندروید اعمال کرده، اما شروع این فرایند از صفر منجر به بهتر شدن نتیجهی نهایی میشود.
چه چیزهایی میبینیم؟
هسته ممکن است مهمترین بخش سیستمعامل باشد، اما اغلب کاربران هرگز با این بخش سروکار نخواهند داشت. روی هم رفته لزومی به ارتباط کاربران با این بخش وجود ندارد زیرا یک هسته بهعنوان مهمترین کنترلکننده باید سایر بخشهای سیستم را مدیریت کند و هیچ نیازی به دخالت کاربران ندارد.
اما بخشی از سیستمعامل فیوشا که میتوانیم ببینیم، خود داستان دیگری است. بر اساس چیزهایی که تاکنون دیدهایم، ظاهر آن شباهت زیادی به اندروید یا iOS دارد اما لزوما قرار نیست اینگونه بماند. مانند هسته، ما واقعا با خود سیستمعامل سروکار نداریم و برخلاف اندروید که رابط کاربری با خود سیستمعامل آمیخته شده، در فیوشا محیط ظاهری و سیستمعامل دو بخش کاملا جداگانه هستند.
رابط کاربری و اپلیکیشنهای اولیهی فیوشا با زبان برنامهنویسی فلاتر توسعه پیدا کردهاند که این هم یکی دیگر از پروژههای گوگل محسوب میشود. فلاتر بهعنوان یک پلتفرم ارائه شد که به توسعهدهندگان اجازه میدهد یک کد و رابط کاربری را در گجتهای مختلف به صورت یکسان اجرا کنند. بهعنوان مثال، یک توسعهدهنده با استفاده از این زبان برنامهنویسی قادر به ایجاد اپلیکیشنی است که در اندروید، وب، کرومبوک و iOS به صورت یکسان اجرا میشود. وقتی که این پلتفرم با ابزارهای مربوط به توسعه مانند Firebase و کدهای مبتنی بر کاتلین ترکیب شود، اپلیکیشنهای همهفنحریف و جذاب توسعه پیدا میکنند.
در حال حاضر، فیوشا صرفا یک جایگزین برای سیستمعامل و رابط کاربری مدل اصلی نست هاب محسوب میشود. این سیستمعامل به لمس کاربر واکنش نشان میدهد، قادر به تشخیص صدا است، میتواند دوربین را برای تماس تصویری کنترل کند و روی هم رفته تمام قابلیتهای معمول نست هاب را امکانپذیر میکند. اگرچه فعلا فیوشا از نظر ظاهری هیچ تفاوتی با سیستمعامل قبلی نست هاب ندارد، اما همه میدانند که فعلا فقط شاهد بخش کوچکی از تواناییهای آن هستیم.
در این زمینه، اریک هلمن که یکی از توسعهدهندگان اندروید است میگوید که گوشیهای هوشمند گجتهای بسیار پیچیدهای هستند و بنابراین گوگل به احتمال زیاد فعلا برای گجتهای دیگر از این سیستمعامل استفاده خواهد کرد. به گفتهی این توسعهدهنده، فعلا این پروژه برای توسعهدهندگان و مصرفکنندگان اهمیت زیادی ندارد اما در آینده شاید به سیستمعامل بسیار مهمی تبدیل شود.
روی هم رفته در حال حاضر اندروید و ChromeOS به حدی همهگیر شدهاند که کنار گذاشتن آنها برای استفاده از سیستمعامل جدید کار تقریبا غیرممکنی محسوب میشود. با وجود اینکه گوگل بدون شک میتواند اجرای اپلیکیشنهای اندروید و ChromeOS در فیوشا را امکانپذیر کند، اما تا زمانی که تمام بخشها در جای خود قرار نگیرند، گوگل سیستمعاملهای مهم خود را کنار نمیگذارد.
آیا فیوشا راهی گوشیهای هوشمند میشود؟
شاید چند سال دیگر گوشیهای مبتنی بر سیستمعامل فیوشا به دست کاربران برسند. باید خاطرنشان کنیم این سیستمعامل طوری توسعه پیدا کرده که گوگل بدون نگرانی بابت رابط کاربری قرار گرفته بر روی آن، میتواند بخش اصلی سیستمعامل را آپدیت کند. اما به نظر میرسد گوگل فعلا با این سیستمعامل میخواهد مجموعهی گجتهای هوشمند خانگی خود را متحول کند.
روی هم رفته اگر این سیستمعامل به گوشیهای هوشمند راه پیدا کند، شرکتها میتوانند رابط کاربری موردنظر خود را به طور جداگانه بر روی سیستمعامل قرار دهند. چنین مزیتی کل فرایند را سادهتر میکند و گوگل هم به راحتی میتواند سیستمعامل گوشیها را بدون دست زدن به رابط کاربری آنها، آپدیت کند. به لطف این مشخصه، مدتزمان پشتیبانی نرمافزاری از گوشیهای هوشمند افزایش پیدا میکند.
در هر صورت گوگل با استفاده از این سیستمعامل میخواهد یک پلتفرم یکپارچه برای تمام گجتها ایجاد کند. همانطور که احتمالا میدانید، گوگل در حال توسعهی تراشهی اختصاصی است و بهرهگیری گوشی گوگل از سیستمعامل فیوشا و چیپست اختصاصی این شرکت، همان مزیت اکوسیستم اپل را برای گوگل به ارمغان میآورد. باید ببینیم گوگل در ادامه چه برنامههایی برای این سیستمعامل هیجانانگیز دارد.