بهروز حسن الفت در گفت‌وگو با خبرنگار مهر در مورد فرصت‌های اقتصادی کشور ارمنستان، اظهار داشت: مهم‌ترین تجارت ما با ارمنستان، حوزه انرژی در بخش نفت، فراورده‌های نفتی و گاز چه به صورت ال ان جی و چه به صورت گاز طبیعی است. در کنار این حوزه‌ها بحث واردات برق هم از سال‌های گذشته مطرح بود و در آینده نیز توسعه خواهد یافت؛ بنابراین در حوزه انرژی و پروژه‌های مربوط به این حوزه اعم از ایجاد نیروگاه، خطوط انتقال، ساخت پتروشیمی در صورت امکان و به طور کلی صنایع مربوط به حوزه انرژی فرصت‌های مناسبی در بازار دو کشور وجود دارد؛ کما اینکه تاکنون هم از این فرصت‌ها استفاده شده، اما ظرفیت‌های بلااستفاده‌ای در این بخش همچنان وجود دارد
مدیرکل دفتر اروپا و آمریکای سازمان توسعه تجارت ایران افزود: در حوزه صنایع معدنی و معدن فرصت‌های قابل توجهی وجود دارد؛ به عنوان نمونه ایران می‌تواند در بخشی از معادن مس و سنگ‌های گران قیمت در ارمنستان، پروژه‌های مشترک تعریف کند تا شرکتهای ایرانی در این بخش فعال شوند، البته این موضوع دو جانبه بوده و ارمنستان نیز می‌تواند برای فعال شدن در معادن ایران، پروژه معدنی تعریف کند.
ایران می‌تواند در بخشی از معادن مس و سنگ‌های گران قیمت در ارمنستان، پروژه‌های مشترک تعریف کند تا شرکتهای ایرانی در این بخش فعال شوند
الفت گفت: در حوزه مصالح ساختمانی، کاشی، سرامیک، سیمان، گچ و هر آنچه که تحت عنوان مصالح ساختمانی می‌شناسیم از فولاد و میلگرد گرفته تا سایر مواد و مصالح در این حوزه، بازار ارمنستان هم به لحاظ قیمت و هم به لحاظ کیفیت بازار بسیار مناسبی است و به خصوص برای صادرات سیمان ظرفیت بسیاری دارد. دامنه وسیعی از محصولات صنعتی و معدنی در این بخش قابلیت افزایش صادرات به بازار ارمنستان را دارد.
وی با بیان اینکه در حوزه صنعت و صنایع غذایی فرصت‌های بسیار زیادی برای توسعه روابط دو کشور وجود دارد، ادامه داد: با توجه به اینکه مزیت ما در صنعت غذا و صنایع وابسته به صنعت کشاورزی، صنایع تبدیلی، فرآوری محصولات کشاورزی یا تبدیل محصولات کشاورزی به صنایع غذایی خاص (شیرینی، کنسرو، کمپوت و …) است، می‌توان از این حوزه علاوه بر ارمنستان، برای بازارهای پیرامون و اصطلاحاً بازارهای ثالث نیز بهره برد.
وی اظهار داشت: در بخش کشاورزی، محصولات غذایی و باغی و جالیزی ما از گذشته بازار خوبی در کشور ارمنستان داشته و در بازار این کشور، بعد از ترکیه رتبه دوم را در اختیار داریم؛ به دلیل اتفاقاتی که اخیراً رقم خورد، براحتی می‌توانیم جای ترکیه را در بازار محصولات کشاورزی ارمنستان بگیریم؛ بالاترین تنوع محصولات کشاورزی اعم از جالیزی و باغی را در بازار ارمنستان داریم. این موضوع جزو فرصت‌های فصلی ماست که در همین نیمه دوم سال جاری می‌توانیم از این فرصت استفاده کنیم؛ به عنوان مثال پرتقال، گوجه فرنگی و محصولاتی از این دست می‌تواند بازار خوبی در ارمنستان داشته باشد. به طور کلی محصولات جالیزی محصولات مورد تقاضای ارمنستان است چه بسا که از آنجا به کشورهای دیگر هم صادر شود.
به دلیل اتفاقاتی که اخیراً رقم خورد، براحتی می‌توانیم جای ترکیه را در بازار محصولات کشاورزی ارمنستان بگیریم
الفت تصریح کرد: همچنین در بخش دارو و تجهیزات پزشکی چه در حوزه دانش بنیان چه در حوزه داروهای عمومی، فرصت‌های خوبی در بازار این کشور برای ایران وجود دارد.
مدیرکل دفتر اروپا و آمریکای سازمان توسعه تجارت ایران افزود: در حوزه خدمات فنی و مهندسی از جمله در جاده سازی، پروژه‌های عمرانی، انتقال خطوط برق فرصت‌های وجود دارد منتهی برای تأمین مالی پروژه‌ها باید طراحی لازم صورت بگیرد.
تجارت ۴۲۰ میلیون دلاری با ارمنستان
وی ادامه داد: بررسی آمار تجارت ایران با ارمنستان طی ۲۵ سال گذشته یعنی از سال ۱۹۹۵ تا ۲۰۲۰ میلادی نشان می‌دهد که بیشترین حجم تجارت ما با ارمنستان مربوط به سال ۲۰۲۰ با رقم ۴۲۰ میلیون دلار بوده که ۳۰۰ میلیون دلار صادرات و ۱۲۰ میلیون دلار واردات داشته‌ایم. البته عمده این تجارت در بخش صادرات مربوط به صادرات گاز و در بخش واردات بیشتر مربوط به واردات برق بوده است.
مهم‌ترین ویژگی بازار ارمنستان برای ایران، دارا بودن مرز زمینی با این کشور است که دسترسی‌ها را تسهیل می‌کند؛ از این جهت یک فرصت ویژه بین ما و ارمنستان در مقایسه با سایر کشورهای اوراسیا وجود دارد
الفت گفت: پیش‌بینی می‌شود با موافقت نامه‌ای که کشورمان تحت عنوان تجارت آزاد با اتحادیه اوراسیا امضا کرده و ارمنستان هم عضوی از آن است، اوضاع تجارت بین دو کشور بهبود یابد؛ اگر بحث کرونا و بسته شدن مرزها نبود ارقام بهتری در تجارت میان دو کشور ثبت می‌شد؛ در عین حال در همین یک سال اجرای توافقنامه اوراسیا یعنی از آبان ۹۸ تا آبان ۹۹ حدود ۸۲ درصد افزایش صادرات داشتیم که کشور ارمنستان هم جزو بازارهای جذاب بوده، البته رتبه‌های بهتر برای روسیه و بلاروس بوده اما ارمنستان هم نمره قابل قبولی داشته است.
مدیرکل دفتر اروپا و آمریکای سازمان توسعه تجارت ایران تصریح کرد: مهم‌ترین ویژگی بازار ارمنستان برای ایران، دارا بودن مرز زمینی با این کشور است که دسترسی‌ها را تسهیل می‌کند؛ از این جهت یک فرصت ویژه بین ما و ارمنستان در مقایسه با سایر کشورهای اوراسیا وجود دارد و می‌توان با برنامه‌های ترویجی و توسعه‌ای در بازار ارمنستان، و با استفاده از شرایط جدیدی که در منطقه به وجود آمده به ویژه بعد از درگیری‌های قره باغ، روابط تجاری برد-برد میان دو کشور را توسعه داد.
مشکل اصلی پیش روی توسعه مناسبات با ارمنستان بحث تحریم بانکی است. تا زمانی که روابط بانکی از این حالت خارج نشود، کارها پیچیده‌تر، سخت‌تر و کندتر خواهد شد؛ اگر مشکل تبادلات بانکی حل شود، انتظار داریم حجم تجارت جهش کند
وی افزود: در همین راستا وزارت صمت اقداماتی انجام داده و در حال حاضر میزبان وزیر اقتصاد ارمنستان هستیم و ایشان از چند کارخانه کشورمان بازدید و نشست‌هایی رسمی داشتند و در مورد کارهای زیرساختی توافقاتی کردم؛ همچنین تفاهم نامه‌ای بین دو طرف امضا شد که می‌تواند بستری برای همکاری‌های بیشتر در آینده باشد.
۳ مانع پیش روی توسعه مناسبات اقتصادی
الفت در خصوص موانع پیش روی توسعه مناسبات اقتصادی با ارمنستان نیز اظهار داشت: مشکل اصلی پیش روی توسعه مناسبات اقتصادی، بحث تحریم بانکی است. تا زمانی که روابط بانکی از این حالت خارج نشود، کارها پیچیده‌تر، سخت‌تر و کندتر خواهد شد؛ اگر مشکل تبادلات بانکی به گونه‌ای حل شود، انتظار داریم حجم تجارت جهش کند.
لجستیک و حمل و نقل باید تسهیل شود و ضمن تجهیز ناوگان، برای کاهش یا حذف هزینه تردد در کشور مقابل که هزینه نهایی را بالا می‌برد، اقدام شود. البته در خصوص تسهیل ترانزیت ایران آمادگی خود اعلام کرده است
مدیرکل دفتر اروپا و آمریکای سازمان توسعه تجارت ایران افزود: مانع بعدی، عدم شناخت دقیق طرفین از یکدیگر است؛ شرکتهای تجاری و صنعتی دو طرف باید از ظرفیت‌های یکدیگر شناخت بیشتری داشته باشند؛ هنوز بسیاری از مسئولین و شرکتهای ارمنی و ایرانی از ظرفیت‌های یکدیگر آگاه نیستند؛ اینکه در کجاها می‌توان ارتباط بیشتر داشت و مکمل اقتصاد هم بود. این چالش می‌تواند از طریف افزایش رفت و آمدها و برگزاری نشست و نمایشگاه و تبادل هیأت‌های تجاری برطرف شود.
وی ادامه داد: مانع آخر هم بحث مربوط به لجستیک است؛ لجستیک و حمل و نقل باید تسهیل شود و ضمن تجهیز ناوگان، برای کاهش یا حذف هزینه تردد در کشور مقابل که هزینه نهایی را بالا می‌برد، اقدام شود. البته در خصوص تسهیل ترانزیت ایران آمادگی خود اعلام کرده اما ارمنستان در این زمینه ملاحظاتی دارد.
الفت تاکید کرد: شناخت از شبکه‌های فروش و زنجیره‌های توزیع در ارمنستان بسیار مهم است که باید این مهم را با مشارکت بخش خصوصی و تشکل‌ها برای حضور بهتر و مناسب‌تر محصولات انجام دهیم.
