وحید روشن‌قلب در گفت‌وگو با بازار سرمایه ایران (سنا) به اقدامات انجام شده توسط مدیریت نظارت بر بازار اولیه سازمان بورس و اوراق بهادار اشاره کرد و گفت: یکی از مهمترین اقدام انجام شده در اداره نظارت بر انتشار ثبت اوراق بهادار سرمایه‌ای از ابتدای سال ۱۴۰۲ مربوط به الزام شرکت‌ها به ارسال الکترونیکی حق تقدم‌ها بود و این اتفاق از سال‌های گذشته یکی از مهمترین درخواست‌های سهامداران و شرکت‌ها بود تا فرآیند استفاده از حق تقدم خرید سهام ساده‌سازی شود.
وی اظهار داشت: از ابتدای سال گذشته همه شرکت‌ها ملزم شدند تا فرآیند افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات را از طریق درگاه ذینفعان بازار سرمایه شرکت سپرده‌گذاری مرکزی انجام دهند.
روشن‌قلب در ادامه به رشد میزان افزایش سرمایه از محل آورده نقدی تاکید کرد و اظهار داشت: الکترونیکی شدن فرآیند افزایش سرمایه در این اتفاق بی تاثیر نبود و باعث رفع موانع موجود بر سر راه شرکت‌ها برای اجرای این اقدام شد.
وی به افزایش چشمگیر مبلغ افزایش سرمایه شرکت‌ها در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال‌های گذشته تاکید کرد و در گفت و گو با سنا، افزود: پیرو پیشنهاد سازمان بورس و اوراق بهادار در ۲ سال گذشته، در قانون بودجه ۱۴۰۲ نیز برای افزایش سرمایه از محل سود انباشته معافیت مالیاتی در نظر گرفته شد و با توجه به این موضوع، استقبال زیادی برای انجام افزایش سرمایه‌ها از این محل توسط شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و فرابورس صورت گرفت.
رقم نهایی افزایش سرمایه در سال ۱۴۰۲
مدیر نظارت بر بازار اولیه سازمان بورس و اوراق بهادار به رقم افزایش سرمایه‌ها در سال ۱۴۰۲ اشاره کرد و به سنا، گفت: تا پایان سال ۱۴۰۲ نزدیک به ۵۰۰ هزار میلیارد تومان (۴۹۹.۴۴۰ میلیارد تومان) مجوز انجام افزایش سرمایه توسط سازمان صادر شده است که این رقم با افزایش ۷۰ درصدی نسبت به سال گذشته همراه بود و از لحاظ تعداد مجوزها نیز رشد ۲۷ درصدی اتفاق افتاده است.
به گفته وی، ۲۷۴ هزار میلیارد تومان از این مبلغ مربوط به افزایش سرمایه از محل سود انباشته و اندوخته ها و ۱۱۰ هزار میلیارد تومان از محل آورده نقدی و مطالبات بوده است.
روشن قلب به سنا، گفت: در سال گذشته از لحاظ تعداد (۳۳۳ مجوز) و لحاظ مبلغ افزایش سرمایه (۴۹۹ هزار میلیارد تومان) در شرکت‌های ثبت شده نزد سازمان رکورد جدیدی به ثبت رسید.
برنامه‌های پیش رو برای سال ۱۴۰۳
روشن‌قلب به برنامه‌های پیش رو برای سال ۱۴۰۳ اشاره کرد و در گفت و گو با سنا، افزود: هدف اصلی این مدیریت برای سال ۱۴۰۳، کوتاه شدن فرآیند افزایش سرمایه است که در افزایش سرمایه از محل سود انباشته این امر محقق شده است و در خصوص فرآیند انجام افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات، قسمتی از برنامه ها که مربوط به الکترونیکی شدن فرآیند بود در سال ۱۴۰۲ انجام شد و در سال ۱۴۰۳ با توجه به این که پیش نیاز کوتاهتر شدن فرآیند که الکترونیکی شدن بود انجام شده است، پیشنهادهای مربوط به اصلاح قوانین و مقررات را به مجلس ارایه دادیم و اکنون در مرحله نهایی قرار دارد.
به گفته وی، طرح تامین مالی تولید به تصویب مجلس رسیده، و در صورت تصویب نهایی این طرح به نظر می‌رسد فرآیند انجام افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات نسبت به سنوات قبل حدود ۲ ماه کوتاهتر خواهد شد و شرکت ها می‌توانند از این طریق در زمان کوتاهتری اقدام به تامین مالی از محل افزایش سرمایه آورده نقدی و مطالبات خواهند داشت.
مقایسه تامین مالی از بازار سرمایه با بازار پول
مدیر نظارت بر بازار اولیه سازمان بورس و اوراق بهادار تامین مالی از محل بازار سرمایه را با بازار پول مورد مقایسه قرار داد و گفت: بنگاه‌ها می‌توانند از ۲ طریق اقدام به تامین مالی از طریق بازار سرمایه کنند.
وی ادامه داد: در ابتدا شرکت‌ها می‌توانند با کمک ابزارهای سرمایه‌ای مانند تاسیس شرکت‌های سهامی عام، افزایش سرمایه و عرضه اولیه سهام اقدام به تامین مالی در بازار سرمایه کنند.
روشن‌قلب، تامین مالی از طریق بازار بدهی را راه دیگر تامین مالی در بازار سرمایه دانست و به سنا، گفت: تفاوتی که این ابزارها با ابزارهای بدهی بازار پول دارد این است که ابزار تامین مالی بدهی در بازار سرمایه بلندمدت‌تر است، زیرا سررسید اوراقی که شرکت‌ها در بورس منتشر می‌کنند بین ۳ تا پنج سال است.
مدیر نظارت بر بازار اولیه سازمان بورس و اوراق بهادار به افزایش سهم بازار سرمایه در تامین مالی بنگاه‌ها اشاره کرد و افزود: شرکت‌ها در اقساط، سود اوراق را پرداخت می‌کنند و اصل پول را در زمان سررسید پرداخت خواهند کرد.
وی به رقم انتشار اوراق بدهی در ۲ سال گذشته اشاره کرد و به سنا، گفت: مبلغ انتشار اوراق بدهی در سال ۱۴۰۱ با افزایش سه برابری نسبت به سال ۱۴۰۰ همراه بود و به عدد ۷۳ هزار میلیارد تومان برای ۶۸ شرکت رسید.
به گفته روشن‌قلب، رقم انتشار اوراق در سال ۱۴۰۲ در مقایسه با سال ۱۴۰۱ کاهش پیدا کرد و به عدد ۶۰ هزار میلیارد تومان رسید، این در حالی است که تعداد شرکت‌هایی که از این طریق تامین مالی داشتند با افزایش ۴۱ درصدی همراه بوده و به ۹۶ شرکت رسیده است.
راه‌اندازی سامانه‌ای برای ارسال الکترونیک درخواست انتشار اوراق بدهی
مدیر نظارت بر بازار اولیه سازمان بورس و اوراق بهادار در ادامه به راه‌اندازی یک سامانه برای ارسال الکترونیک درخواست انتشار اوراق بدهی تاکید کرد و اظهار داشت: در گذشته شرکت‌ها مدارک را به صورت فیزیکی ارسال می‌کردند اما با راه‌اندازی این سامانه، شرکت‌هایی که به دنبال انتشار اوراق اجاره و مرابحه هستند الزاماً باید درخواست و اطلاعات خود را از طریق این سامانه ارسال کنند.
وی معتقد است: راه‌اندازی این سامانه، در تسهیل و تسریع در فرآیند انتشار اوراق کمک کننده خواهد بود.
بازنگری دستورالعمل انتشار اوراق بدهی
روشن‌قلب به سنا، گفت: در کنار انجام اقداماتی برای سال آینده، به دنبال این هستیم تا دستورالعمل انتشار اوراق بدهی را به صورت کامل بازنگری کنیم تا ضمن ساده‌سازی، همه دستورالعمل‌ها تجمیع شوند تا اشخاصی که به دنبال انتشار این اوراق هستند بتوانند به راحتی این فرآیند را طی کنند.
مدیر نظارت بر بازار اولیه سازمان بورس و اوراق بهادار در پاسخ به سوالی مبنی بر این که سازمان بورس تا چه میزان می‌تواند در تامین مالی واحدهای تولیدی و افزایش میزان تولید بنگاه‌ها در کشور تاثیرگذار باشد، گفت: تامین مالی شرکت ها به عنوان یکی از کارکردهای اساسی بازار سرمایه تلقی می‌شود که این اتفاق به صورت عمومی در بازار اولیه و در کنار بازار ثانویه رخ می‌دهد.
وی اظهار داشت: شرکت‌ها می‌توانند از طریق ابزارهای طراحی شده در بازار سرمایه اقدام به تامین مالی طرح‌ها، پروژه و فرآیندهای تولید خود کنند.
روشن‌قلب به سنا، گفت: در این زمینه دستورالعمل نحوه صدور مجوز عرضه عمومی شرکت پروژه (سهامی عام) را داشتیم تا پروژه‌هایی که به اتمام نرسیده‌اند بتوانند از این طریق با عرضه بخشی از سهام خود در بازار سرمایه تامین مالی کنند. در این راستا در سال ۱۴۰۲ شرکت سوخت سبز زاگرس به عنوان اولین شرکت از طریق این دستورالعمل اقدام به تامین مالی از طریق بازار سرمایه کرد.
وی در حوزه اداره تمرکز اطلاعات نهادهای عمومی به افشای اطلاعات شرکت‌های مشمول اصل ۴۴ قانون اساسی اشاره کرد و به سنا، گفت: در سال ۱۴۰۲ تلاش کردیم تا با پیگیری های حقوقی، صورت های مالی شرکت‌های بیشتری از شرکت مشمول اصل ۴۴ در سامانه کدال منتشر شوند تا از این طریق شفافیت بیشتری برای این شرکت‌ها رخ دهد و عموم مردم اطلاعات کافی نسبت به شرکت های مشمول اجرای سیاست‌های اصل ۴۴ قانون اساسی کسب کنند. در این زمینه در سال ۱۴۰۲ شرکت‌های جدیدی از جمله شهرداری‌ها و موسسات خیریه اقدام به انتشار صورت‌های مالی در سامانه کدال کردند و با پیگیری های صورت گرفته به نظر می‌رسد این روند در سال ۱۴۰۳ با سرعت بیشتری ادامه یابد.
روشن قلب، همچنین با اشاره به تشکیل چند پرونده حقوقی برای شرکت‌هایی که بدون مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار و در خارج از بازار سرمایه اقدام به عرضه عمومی اوراق بهادار کرده بودند به سرمایه‌گذاران توصیه کرد که از خرید اوراق بهادار عرضه شده به عموم در خارج از بازار سرمایه خودداری کنند.
